ĐẶC TÍNH HÔN NHÂN CÔNG GIÁO
LỜI HƯỚNG DẪN
“Bởi giao ước Hôn nhân, người nam và người nữ ‘không còn là hai nhưng là một xương một thịt’ (Mt 19,6) phục vụ và giúp đỡ lẫn nhau bằng sự kết hiệp mật thiết trong con người và trong hành động của họ, cảm nghiệm và hiểu được sự hiệp nhất với nhau mỗi ngày một đầy đủ hơn. Sự liên kết mật thiết vẫn là sự tự hiến của hai người cho nhau, cũng như lợi ích của con cái buộc hai vợ chồng phải hoàn toàn trung tín và đòi hỏi phải kết hợp với nhau bất khả phân ly” (MV.48).
I. HAI ĐẶC TÍNH CỦA HÔN NHÂN CÔNG GIÁO.
1. Đơn hôn:
Đơn hôn là Hôn nhân giữa chỉ một người nam và một người nữ. Hôn nhân Công giáo là duy nhất, trung tín, không chia sẻ. Người nam không thể là chồng của người nữ nào ngoài vợ mình; và người nữ cũng không thể là vợ của người nam nào ngoài chồng mình. Dùng kiểu nói xưa, thì gọi là “Nhất phu nhất phụ”. Đặc tính Đơn hôn loại trừ mọi hình thức đa thê.
2. Bất khả phân ly:
Bất khả phân ly là Hôn nhân ràng buộc hai người cho đến chết. Khi người nam và người nữ đã kết hôn thành sự và hợp pháp, họ phải chung thủy với nhau trọn đời (MV 20). Không ai có thể tháo cởi dây Hôn nhân đó, dù hai vợ chồng đồng tình, dù quyền lực tôn giáo hay dân sự. Đặc tính vĩnh viễn này loại trừ sự ly dị.
II. NỀN TẢNG CỦA HAI ĐẶC TÍNH HÔN NHÂN.
Hai đặc tính “Đơn hôn” và “Bất khả phân ly” phát xuất từ ý định của Thiên Chúa và từ mục đích của Hôn nhân.
1. Từ ý định của Thiên Chúa.
a) Chúa Kitô đã nhắc lại ý định của Thiên Chúa : “Các ông lại không đọc: Từ khởi nguyên, Thiên Chúa đã dựng nên người nam và người nữ sao? Và Người phán : Bởi thế, đàn ông sẽ bỏ cha mẹ mình và khăng khít với vợ, và cả hai sẽ nên một thân xác. Cho nên họ không còn là hai mà là một thân xác” (Mt 19, 3-5) : Chúa nói về tính đơn hôn.
b) Chúa Kitô cũng trả lời các Biệt phái rằng: “Tại các ông chai đá cứng lòng, nên ông Môsê cho phép bỏ vợ. Chứ từ đầu, không có như vậy” (Mt 19,8) : Chúa nói về tính bất khả phân ly của Hôn nhân.
2. Từ mục đích của Hôn nhân.
Hôn nhân tự nhiên đòi buộc phải đơn hôn và vĩnh viễn để đạt mục đích trọn đời yêu thương nhau, sinh sản và giáo dục con cái.
a. Đôi bạn chung sống là để giúp đỡ lẫn nhau. Sự giúp đỡ này chỉ đạt hiệu quả cao nhất khi họ chung thủy với nhau. Còn nếu như họ chia sẻ tình cảm với người khác, hoặc chỉ có ý giúp đỡ nhau một thời gian, thì sự giúp đỡ ấy không thể tận tình và hữu hiệu được.
b. Sinh sản con cái là do việc kết hợp yêu đương thân mật vợ chồng. Nếu vợ chồng bất tín, thì nguồn gốc đứa con sẽ bị nghi ngờ. Lúc ấy, làm sao họ có thể “yên tâm” săn sóc giáo dục đứa con mà họ nghi ngờ không phải con của mình được?
3. Tuy nhiên, nếu chỉ lập luận trên bình diện tự nhiên của loài người có lý trí suy xét, có tự do định đoạt, thì khó trưng ra những luận cứ tuyệt đối chắc chắn để bảo vệ tính “vĩnh viễn” của Hôn nhân được:
a. Không thể dựa vào “ích lợi của con cái” để quả quyết Hôn nhân là bất khả phân ly; vì như thế, những đôi bạn không có con, có thể bỏ nhau mà không vi phạm luật.
b. Cũng không thể vịn vào câu nói “Tình yêu chân thật phải chung thủy” để buộc vợ chồng luôn gây gổ phải sống với nhau trọn đời ; vì sống “khổ” như thế mãi là trái với mục đích Hôn nhân (tức là tạo hạnh phúc cho nhau).
Do đó, phải tìm ra một luận cứ vững chắc hơn vốn là nền tảng cho hai đặc tính của Hôn nhân. Luận cứ đó là PHẨM GIÁ của HÔN NHÂN CÔNG GIÁO.
Hôn nhân Công giáo được thiết lập mô phỏng tình yêu giữa Chúa Kitô và Hội thánh, một tình yêu không chia sẻ và bền vững muôn đời. Chính sự mô phỏng này ban cho Hôn nhân Công giáo phẩm giá cao qúy nhất : Tình yêu vợ chồng sánh ví tình yêu giữa Chúa Kitô và Hội thánh. “Bí tích này (Hôn phối) quả thật cao quí. Đây tôi nói về Chúa Kitô và Hội thánh” (Ep 5, 32).
Vậy Hôn nhân Công giáo phải là đơn hôn và vĩnh viễn dựa vào phẩm giá ấy. (Xem lại mẫu mực tình yêu Hôn nhân Công giáo, bài 01).
BÀI HỌC
6. Hôn nhân Công giáo có mấy đặc tính?
Hôn nhân Công giáo có hai đặc tính :
– Đơn hôn (một vợ một chồng)
– Bất khả phân ly (không được ly hôn).
7. Nền tảng của hai đặc tính ấy là gì ?
Nền tảng của hai đặc tính này là ý định của Thiên Chúa về Hôn nhân.
8. Chúa dạy gì về Hôn nhân ?
Chúa dạy rằng: “Thuở ban đầu, Đấng Tạo Hóa đã làm ra con người có nam có nữ” và Người đã phán: “Vì thế, người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình và cả hai sẽ thành một xương một thịt. Vậy sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly”(Mt 19, 4-6).
